Immaterieel muziek- en podiumerfgoed in de kijker

Waarom was extra aandacht voor muziek- en podiumerfgoed nodig?

Immaterieel erfgoed vind je in alle (culturele) aspecten van het leven zoals sport en spel, feesten en rituelen, landbouw, taalgebruik, en eten en drinken. Je vindt het ook binnen de muziek en podiumkunsten. Denk bijvoorbeeld aan muziekstijlen, acteer- en danstechnieken, ambachten, en muziek- en podiumtradities, zoals de fanfare- en rederijkerscultuur, het maken van theaterpoppen of de muziekkunst van het jachthoornblazen. Deze praktijken kunnen geregistreerd worden op het platform immaterieelerfgoed​.be.

Uit de omgevingsanalyse die de Werkplaats in 2017 deed, bleek dat het immaterieel erfgoed dat in Vlaanderen leeft veel ruimer en diverser is dan wat op basis van het sinds 2006 gevoerde beleid in Vlaanderen in beeld komt met de opgezette instrumenten voor het inventariseren ervan: het platform immaterieelerfgoed​.be en de Inventaris Vlaanderen van het Immaterieel Cultureel Erfgoed.

Ondanks de actuele rijkdom van het immaterieel erfgoed in Vlaanderen, geeft het platform geen representatief beeld van de muziek- en podiumpraktijken, ‑technieken en –tradities die aanwezig zijn in onze samenleving. Van de 76 erfgoedpraktijken die tussen 2012 en 2016 werden geregistreerd, behoorden slechts acht registraties tot domein twee (podiumkunsten). Daarom was het hoofddoel van dit project een verhoging van en een grotere diversiteit aan registraties uit dit domein op immaterieelerfgoed​.be. Hiermee zetten we ook een eerste stap naar het uitbreiden van het netwerk rond muziek en podiumkunsten.

Samenwerking met erfgoedcellen, PARCUM en KADOC

Om het project tot een goed einde te laten komen, sloegen we de handen in elkaar met een aantal erfgoedcellen die op zoek gingen naar praktijken binnen hun eigen regio. Om de geïnteresseerde erfgoedcellen op weg te helpen, organiseerden we in februari 2021 workshops ​‘Hoe praktijken registreren uit muziek en podiumkunsten’. Veertien erfgoedcellen gingen actief aan de slag met immaterieel muziek- en podiumerfgoed.

Ook met PARCUM en KADOC gingen we een samenwerking aan. Ze engageerden zich om een aantal muziek en podiumkunsten binnen het religieus erfgoed op de kaart te zetten in het kader van hun project ​‘Hemelsbreed’.

Resultaat: 48 nieuwe registraties

Doorheen 2021 en in de nasleep van het project werden 48 nieuwe immaterieel erfgoedpraktijken binnen muziek- en podiumkunsten geregistreerd op immaterieelerfgoed​.be. Ontdek de nieuwe registraties:

• Griekse dansen met dansgroep Melisses;
• Gnawacultuur, hun muziek, zang en dans in Brussel;
• Argentijnse Tango dansen. Van Buenos Aires naar Brussel;
• Zingen in een gemengd koor;
• Blaasorkesten;
• Amateurtoneel in het Puurs dialect;
• Popcorn oldies, een dans- en muziekcultuur;
• Kora spelen;
• Rolstoeldansen;
• Poesjenellentheater;
• Cantussen;
• Batucada bateria. Famba brengt haar boodschap met percussie;
• Draai- en dansorgels bewonderen en herstellen;
• Musette bouwen;
• Vioolbouw, lutherie;
• Contrabasbouw;
• Gentse Feesten;
• Bespelen van traditionele instrumenten: doedelzak, draailier, trekzak;
• Burlesque;
• Vlaamse volksdansen;
• Bağlama spelen in Berchem;
• Gregoriaans zingen;
• Hakkebord bespelen;
• El Gabinete: Antwerpse ambassadeurs van Cubaanse son;
• Hakkebord ontwerpen en bouwen;
• Draailier spelen;
• Carnavalsmuziek maken, een lokale traditie;
• Doedelzak spelen;
• Gothic subcultuur in Vlaanderen;
• Izran zingen;
• Applaus bij muziek en podiumkunsten;
• Soefidansen in Brussel;
• Volksdans en volksmuziek uit Vlaanderen;
• Belleman van Deinze;
• Freestyle danscultuur;
• Getijdengebed in de abdij van Averbode;
• Bhajans zingen in het hindoeïsme;
• Poppen en figuren maken;
• Zingen in het Bahá’í geloof;
• Choral Evensong zingen in de Anglicaanse traditie;
• De gezongen gebeden van de Oostendse joodse gemeenschap;
• Byzantijnse Psalmzang;
• Simchat Thora. De dag van het samenkomen;
• Samenzang in de verenigde protestantse kerk in België;
• De kerkorganist;
• Samenzang in de protestants-evangelische eredienst;
• Getijdengebed in de Abdij Onze Lieve Vrouw van Nazareth;
• Klokgebruiken in kloosters en abdijen.

Misschien hou jij ook bepaalde tradities, kennis en vaardigheden rond muziek en podiumkunsten in leven?

Geef jouw immaterieel muziek- en podiumerfgoed meer zichtbaarheid door het te registreren op immaterieelerfgoed​.be.

Hulp nodig bij het registreren van je praktijk? Sarah Kaerts van Werkplaats immaterieel erfgoed (sarah@​werkplaatsimmaterieelerfgoed.​be) en Sarah Masson van CEMPER (sarah.​masson@​cemper.​be) helpen je graag verder!